Ο Καραγκιόζης λέγεται ότι εμφανίστηκε στην Ελλάδα στα χρόνια του Όθωνα, αν και πολλοί είναι αυτοί που πιστεύουν ότι υπήρχε από την προεπαναστατική περίοδο.
Σύμφωνα με τον Ευγένιο Σπαθάρη που συνέδεσε άρρηκτα το όνομά του με το λαϊκό ήρωα του θεάτρου σκιών, δύο είναι οι πιο διαδεδομένες εκδοχές για τη δημιουργία του και βασίζονται σε προφορικές παραδόσεις.
Σύμφωνα με την πρώτη, ο Καραγκιόζης και ο Χατζηαβάτης ήταν υπαρκτά πρόσωπα, έλληνες που ζούσαν στην Προύσα. Ο Χατζηαβάτης μάλιστα, ήταν εργολάβος οικοδομών και είχε αναλάβει να χτίσει το σαράϊ του πασά της Προύσας.
Αρχιμάστορα έβαλε τον Καραγκιόζη που ήταν μαραγκός.
Όταν ο πασάς είδε πως αργεί το σαράι του να τελειώσει, απείλησε τον Χατζηαβάτη ότι θα τον θανατώσει. ΄Ετσι κι εκείνος φοβήθηκε και φανέρωσε στον πασά ότι, φταίχτης ήταν ο Καραγκιόζης, που έλεγε αστεία στους μαστόρους και γελούσαν. Ο πασάς τότε, φοβέρισε και τον Καραγκιόζη, αλλά εκείνος εξακολούθησε να αστειεύεται.
Έτσι ο πασάς τον θανάτωσε. Όλοι αγανάκτησαν με τον άδικο θάνατο του Καραγκιόζη και στον ίδιο τον πασά, κόστισε την υγεία του. Οι άλλοι αγάδες για να διασκεδάσουν τον πασά έφεραν τον Χατζηαβάτη στο σαράϊ να του λέει τα χωρατά του Καραγκιόζη. έκοψε έναν χάρτινο Καραγκιόζη, τέντωσε ένα πανί που το φώτισε κι έδωσε παράσταση Καραγκιόζη. Ο πασάς ευχαριστήθηκε τόσο, που του έδωσε άδεια να παίζει παραστάσεις όπου θέλει. Έτσι δημιουργήθηκε κατά την πρώτη εκδοχή ο Καραγκιόζης.
Η "ζωή" του Καραγκιόζη θα μπορούσε να χωριστεί σε τρεις περιόδους. Η πρώτη περίοδος του Καραγκιόζη στην Ελλάδα αφορά ένα διάστημα από το 1850 μέχρι το 1880. Η δεύτερη αφορά μέχρι το 1915 και η τρίτη περίοδος φτάνει μέχρι το 1940 που τελειοποιείεται.
Ο Καραγκιόζης επηρέασε τα γράμματα και τις τέχνες. Μεγάλοι ηθοποιοί υποδύθηκαν ρόλους του Καραγκιόζη, ενώ επηρέασε και μεγάλους μουσικούς, χορογράφους και ζωγράφους.
Αξίζει να θυμόμαστε ότι το 1924 ιδρύεται στην Ελλάδα το Σωματείο Ελλήνων Καραγκιοζοπαικτών που αποτελείτο από 120 μέλη, μαθητές του Μίμαρου (κατά κόσμον Δημήτριος Σαρδούνης που θεωρείται ο πρώτος "δάσκαλος" του Καραγκιόζη), του Ρούλια και του Μέμου (μαθητών του πρώτου).
Ιδρυτές του Σωματείου ήταν οι γνωστοί παλιοί καλλιτέχνες του θεάτρου σκιών, Σωτήρης Σπαθάρης και Αντώνης Παπούλιας ή Μόλλας. Από τους πιο γνωστούς καραγκιοζοπαίχτες και μέλη του Σωματείου ήταν οι: Ανδρέας Αγιομαυρίτης, Γιάννης Μώρος, Μάρκος Ξανθάκης ή Ξάνθος, Κώστας Νταμαδάκης, Χρήστος Χαρίδημος, Παναγιώτης Μιχόπουλος, Γιάννης Παπούλιας, Σπύρος Κούζαρος, Βασίλης Αγαπητός, Ντίνος Θεοδωρόπουλος, Βασίλης Αγαπητός, Βασίλαρος, Γιάννης Πρεβεζάνος, Λευτέρης Κελαρινόπουλος, Μήτσος Μανωλόπουλος και πολλοί άλλοι που εμπλούτισαν τον ελληνικό Καραγκιόζη με έργα και φιγούρες.
Εκείνη την περίοδο και μέχρι το 1940 η τέχνη του Καραγκιόζη άκμασε πολύ, σε όλο τον ελληνικό χώρο. Η γερμανική κατοχή που ακολούθησε προκάλεσε την πρώτη κρίση του θεατρικού αυτού είδους, αλλά, παρ' όλα αυτά δεν χάθηκε, χάρη στον αγώνα των δημιουργών του.
Με την εισβολή του έγχρωμου κινηματογράφου ο Καραγκιόζης και η τέχνη του απειλήθηκε σοβαρά, ωστόσο η επίπονη και επίμονη προσπάθεια του αξιόλογου καλλιτέχνη Ευγένιου Σπαθάρη, ξαναζωντάνεψε τον λαϊκό μας ήρωα.
Στις μέρες μας, η θεατρική αυτή παράδοση συνεχίζεται με ενδιαφέρον από διάφορους παίκτες σε όλη την Ελλάδα και οι θεατές εξακολουθούν να την δέχονται με μεγάλη αγάπη και απέραντη νοσταλγία. Είναι μια κληρονομιά πολύτιμη, που δεν πρέπει να χαθεί και αξίζει, γιατί ο ήρωάς της είναι ο καθρέφτης της γνήσιας ελληνικής ψυχής.
Αν θέλετε να τη γνωρίσετε από κοντά, δεν έχετε παρά να επισκεφθείτε το Σπαθάρειο Μουσείο Θεάτρου Σκιών Δήμου Αμαρουσίου (Μεσογείων και Βορείου Ηπείρου 27 – Μαρούσι) και να χαρίσετε στα παιδιά σας ένα πολύτιμο δώρο. Η είσοδος είναι ελεύθερη.
πηγή πληροφοριών
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Πείτε μου τη γνώμη σας αφού πρώτα διαβάσετε την "Πολιτική Δημοσίευσης Σχολίων" του blog, που θα βρείτε στην κορυφή της πλαϊνής μπάρας, αν μπαίνετε από υπολογιστή ή κάτω από τη φόρμα σχολίων, αν μπαίνετε από smartphone ή tablet. Ευχαριστώ!