Να τα πούμε;





Είναι στ' αλήθεια τόσο γνώριμη αυτή η ερώτηση τις παραμονές των Χριστουγέννων της Πρωτοχρονιάς και των Φώτων, που αν δεν την ακούσουμε, την αναζητούμε! Σαν κάτι να μην πάει καλά, αν κάποιο παιδί δε χτυπήσει την πόρτα μας αυτές τις μέρες.

    Να τα πούμε; Βέβαια παιδιά να τα πείτε! Κι αρχίζουν τα παιδιά με τα τρίγωνα να σκορπούν μέσα από τις παιδικές φωνές τους, όλο το νόημα των γιορτών κι όλη τη μαγεία του "αγαπάτε αλλήλους".
  Τότε είναι που όλοι γυρίζουν πίσω στη δική τους παιδική ηλικία, στο άκουσμά τους και γινόμαστε ένα για λίγο μαζί τους. Κι όσο περνούν τα χρόνια, τόσο περισσότερο καταλαβαίνουμε πως είναι αναπόσπαστο κομμάτι του εθιμοτυπικού των γιορτών, ενώνοντας με τα λόγια τους την Ελλάδα, απ' άκρη σ' άκρη. Γιατί μπορεί να διαφέρουν λίγο σε περιεχόμενο από τον ένα τόπο στον άλλο, όμως η ουσία παραμένει ίδια, διαχρονική και αμετακίνητα αναγκαία.
  Οι λαογράφοι τα ονομάζουν "διαβατήριες επωδές" και τα φιλοδωρήματα, που δίνονται στα παιδιά, αποτελούν ένα είδος εξαγοράς των ευχών που λέγονται από τα αθώα παιδικά στόματα και έχουν σαν αποτέλεσμα την ευημερία.
   Έτσι σας παρουσιάζουμε κάλαντα από τέσσερις διαφορετικές περιοχές της πατρίδας μας, που αντιπροσωπεύουν το Βορρά, το Νότο, την Ανατολή και τη Δύση, έτσι ώστε να ανακαλύψουμε την ποικιλία από τη μια και την ομοιότητα από την άλλη, των τραγουδιών αυτών της πατρίδας μας.




Κάλαντα Μακεδονίας
ΗΡΕ ΠΑΛΙ ΝΕΟΝ ΕΤΟΣ
Ήρθε παλι νέον έτος, εις την πρώτην του μηνός,
ήρθα να σας χαιρετήσω, δούλος σας ο ταπεινός.
Ο Βασίλειος ο Μέγας, ιεράρχης θαυμαστός,
εις την οικογένειάν σας νάνοι πάντα βοηθός.
Με αγάπη και ειρήνη, όλην την αρχή χρονιά,
να περάσετε κι εφέτος, δίχως να ΄χετε ζημιά.
Τα παιδιά εις το σχολείο, να πηγαίνουμε συχνά,
να μαθαίνουμε το βίο, της πατρίδος τα ιερά.
Δώστε μας τώρα την κότα, δώστε μας και τα αυγά
και κανένα ταλιράκι, ο Θεός να σας βλογά.
Και για τους ξενιτεμένους έχω να σας πω πολλά,
σας αφήνω καληνύχτα και του χρόνου με υγειά.




Κάλαντα Κρήτης
ΚΑΛΗΝ ΕΣΠΕΡΑΝ ΑΡΧΟΝΤΕΣ
Καλήν εσπέραν άρχοντες, αν είναι ορισμός σας,
Χριστού την θείαν γέννησιν να πω στ‛ αρχοντικό σας.
Χριστός γεννάται σήμερον εν Βηθλεέμ την πόλη,
οι ουρανοί αγάλλονται, χαίρετ‛ η φύσις όλη.
Κυρά καμαροτράχηλη και φεγγαρομαγούλα,
απού τον έχεις τον υγιό, τον μοσχοκανακάρη.
Λούζει τον και χτενίζεις τον και στο σκολειό τον
πέμπεις
κι ο δάσκαλος τον έδειρε μ‛ ένα χρυσό βεργάλι
και η κυρά δασκάλισσα με το μαργαριτάρι.
Είπαμε δα για την κερά, ας πούμε για τη Βάγια.
Άψε βαγίτσα το κερί, άψε και το λυχνάρι
και κάτσε και ντουχιούντηζε ήντα θα μας εβγάλεις.
Γι απάκι, για λουκάνικο, για χοιρινό κομμάτι
κι από τον πύρο του βουτσού να πιούμε μια γιομάτη
κι από τη μαύρη όρνιθα κανένα αυγουλάκι
κι από το πιθαράκι σου ένα κουρούπι λάδι
κι αν είναι κι ακροπλιάτερο, βαστούμε και τ‛ ασκάκι.
Φέρε πανιέρι κάστανα, πανιέρι λεπτοκάρυα
και φέρε και γλυκό κρασί να πιούν τα παληκάρια
κι αν είναι με το θέλημα, άσπρη μου περιστέρα,
ανοίξετε την πόρτα σας, να πούμε καλησπέρα
κι ακόμα δεν τον πύρηκες τον μάνταλο ν‛ ανοίξεις
να μας κεράσεις μια ρακή κι ύστερα να σφαλίξεις…




Κάλαντα Καππαδοκίας, Μυτιλήνης
ΕΡΟΥΡΕΜ
Αρχιμηνιά κι Αρχιχρονιά κι Αρχή του Γεναρίου.
Αρχή που βγήκε ο Χριστός, στη γη να περπατήσει.
Ερουρέμ, έρου τεριρέμ
Περπάτησε, χαιρέτησε όλα τα ζευγαράκια
κι ο πρώτος ο χαιρετισμός ήταν Άγιος Βασίλης:
Άγιε Βασίλη μ‛, Δέσποτα, πόσα σπυράκια σπέρνεις;
Σπέρνω σιτάρι δώδεκα, κριθάρι δεκαπέντε
έχω και ρόδι δεκαοχτώ κάτω στο περιβόλι
κι εκείνο μου το φάγανε περδίκια και λαγούδια.
Σ‛ αυτό το σπίτι πού ‘ρθαμε πέτρα να μη ραγίσει
κι ο νοικοκύρης του σπιτιού χρόνους πολλούς να ζήσει.





Κάλαντα Κέρκυρας
ΣΗΜΕΡΑ ΜΑΓΟΙ ΕΡΧΟΝΤΑΙ
Σήμερα Μάγοι έρχονται στη χώρα του Ηρώδη
και ο Ηρώδης ταραχθής, έγινε θηριώδης.
Κράζει τους Μάγους και ρωτά: Μάγοι πού θε να πάτε;
Εις Βηθλεέμ το σπήλαιον, την πόλην την αγίαν
που εκεί γεννάει το Χριστό, η Δέσποινα Μαρία.


  Ο λαός μας, από τη μια άκρη της πατρίδας μας ως την άλλη, παραμένει ίδιος. Ονειρεύεται τα ίδια πράγματα, κάνει τις ίδιες ευχές και τραγουδά τα κάλαντα των Αγίων Ημερών, με την ίδια θέρμη και συγκίνηση στην ψυχή, προσδοκώντας καλύτερες μέρες...
Χρόνια πολλά!


to e-periodiko mas
1 Σχόλια

1 σχόλιο:

  1. Αυτή η λαογραφικού περιεχομένου προσπάθειά σας,
    πολύ με γοητεύει! Όμορφες ψηφίδες ανθρωπιάς,
    θερμό-φιλικό κλίμα πολύ κοντά στο αληθινό πρόσωπο
    των εορτών! Τα "άλλα" μας απασχολούν όλο το χρόνο,
    μας βοηθάτε να ξεφύγουμε απ τη μόνιμα εγκατεστημένη μαυρίλα της εποχής!Πολλά μπράβο!!!

    ΑπάντησηΔιαγραφή

Πείτε μου τη γνώμη σας αφού πρώτα διαβάσετε την "Πολιτική Δημοσίευσης Σχολίων" του blog, που θα βρείτε στην κορυφή της πλαϊνής μπάρας, αν μπαίνετε από υπολογιστή ή κάτω από τη φόρμα σχολίων, αν μπαίνετε από smartphone ή tablet. Ευχαριστώ!

find "to e-periodiko mas" on instagram